Mưa lớn và liên tục không chỉ làm giảm độ mặn của nước mà còn có thể dẫn đến tích tụ khí độc trong ao nuôi, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của tôm. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp kiểm soát hiệu quả là cần thiết để giảm thiểu rủi ro này.

Tác động của mưa kéo dài đến ao nuôi tôm

Khi mưa kéo dài, lượng nước mưa lớn đổ xuống ao nuôi sẽ gây ra nhiều thay đổi đột ngột trong môi trường nước. Đầu tiên, mưa làm giảm độ mặn của nước ao, tạo điều kiện không thuận lợi cho tôm, đặc biệt là các loài tôm ưa mặn như tôm thẻ chân trắng.

Mưa còn làm giảm nhiệt độ nước và gây ra hiện tượng phân tầng nhiệt, làm cho nước ở tầng mặt lạnh hơn tầng đáy. Sự phân tầng này ngăn cản sự trao đổi khí giữa các tầng nước, dẫn đến tích tụ các khí độc như amoniac (NH3), nitrite (NO2) và hydrogen sulfide (H2S) ở tầng đáy ao.

Khí độc này không chỉ gây stress cho tôm mà còn có thể dẫn đến tình trạng ngộ độc, giảm ăn, và thậm chí gây tử vong nếu nồng độ khí độc quá cao. Do đó, việc giảm thiểu lượng khí độc trong ao khi mưa kéo dài là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của tôm và đảm bảo hiệu quả sản xuất.

Nguyên nhân gây ra tích tụ khí độc trong ao nuôi khi mưa kéo dài

Giảm oxy hòa tan (DO)

Khi mưa kéo dài, trời âm u và thiếu ánh sáng mặt trời, quá trình quang hợp của tảo và các thực vật thủy sinh bị giảm, dẫn đến giảm lượng oxy hòa tan trong nước. Điều này khiến cho vi sinh vật kỵ khí phát triển mạnh, thúc đẩy quá trình phân hủy hữu cơ trong điều kiện thiếu oxy, sinh ra các khí độc như H2S.

Phân hủy chất hữu cơ

Lượng chất hữu cơ tích tụ ở đáy ao, bao gồm phân tôm, thức ăn dư thừa, và xác sinh vật chết, sẽ bị phân hủy bởi vi khuẩn. Trong điều kiện thiếu oxy, quá trình phân hủy này sản sinh ra nhiều khí độc như NH3 và H2S.

Giảm trao đổi nước

Mưa kéo dài có thể làm cho nước ở tầng mặt nhẹ hơn, khiến quá trình lưu thông nước giữa các tầng bị chậm lại. Điều này dẫn đến tích tụ các chất độc ở tầng đáy, gây nguy hiểm cho tôm sống ở khu vực này.

Biện pháp giảm lượng khí độc khi mưa kéo dài

Tăng cường sục khí

Khi mưa kéo dài, người nuôi cần tăng cường sục khí để đảm bảo lượng oxy hòa tan trong nước. Việc này không chỉ giúp cung cấp oxy cho tôm mà còn thúc đẩy sự lưu thông nước giữa các tầng, từ đó ngăn chặn tích tụ khí độc ở đáy ao. Sử dụng máy sục khí hoặc quạt nước để khuấy động nước ao, tăng cường sự hòa tan oxy và giảm thiểu sự phân tầng nhiệt.

Quản lý thức ăn hợp lý

Để giảm thiểu lượng chất hữu cơ phân hủy sinh khí độc, người nuôi cần điều chỉnh lượng thức ăn sao cho phù hợp với nhu cầu của tôm, tránh tình trạng dư thừa thức ăn. Ngoài ra, cần sử dụng các loại thức ăn có chất lượng tốt, ít gây ô nhiễm nước và dễ tiêu hóa để giảm thiểu lượng chất thải.

Loại bỏ bùn đáy định kỳ

Bùn đáy ao là nơi tích tụ nhiều chất hữu cơ và vi sinh vật kỵ khí, tạo điều kiện sản sinh khí độc. Do đó, việc loại bỏ bùn đáy định kỳ là rất cần thiết để giảm thiểu nguồn khí độc trong ao. Có thể sử dụng các phương pháp cơ học để hút bùn hoặc sử dụng chế phẩm vi sinh để phân hủy bùn một cách an toàn.

Sử dụng chế phẩm vi sinh

Các chế phẩm vi sinh có lợi giúp phân hủy chất hữu cơ một cách hiệu quả và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn kỵ khí. Việc bổ sung các vi sinh vật có khả năng chuyển hóa NH3 thành NO2 và sau đó thành NO3 ít độc hơn có thể giúp giảm thiểu tác hại của khí độc trong ao.

Kiểm soát pH và độ mặn

Khi mưa kéo dài, độ pH và độ mặn của nước ao có thể bị thay đổi đáng kể. Người nuôi cần kiểm tra và điều chỉnh pH và độ mặn thường xuyên để đảm bảo chúng nằm trong ngưỡng an toàn cho tôm. Điều này giúp giảm thiểu sự gia tăng độc tính của NH3 và các khí độc khác trong nước.

Sử dụng các chất hấp thụ khí độc

Có thể sử dụng các chất hấp thụ như zeolite hoặc carbon hoạt tính để loại bỏ NH3 và H2S ra khỏi nước ao. Các chất này có khả năng hấp thụ và giữ lại khí độc, giúp cải thiện chất lượng nước và giảm thiểu nguy cơ cho tôm.

Việc kiểm soát khí độc trong ao nuôi tôm khi mưa kéo dài là một phần quan trọng trong quá trình nuôi tôm bền vững. Người nuôi cần phải nhận thức được những rủi ro tiềm ẩn do tích tụ khí độc và áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp để bảo vệ đàn tôm.

Mây