Tảo sợi (hay còn gọi là rong nhớt, tảo lục dạng sợi) thường phát triển mạnh trong các ao nuôi tôm, cá, đặc biệt là vào mùa nắng nóng, khi ánh sáng nhiều và dinh dưỡng dư thừa trong nước. Nếu không kiểm soát kịp thời, tảo sợi sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho môi trường ao nuôi và sức khỏe vật nuôi.

Tảo sợi xuất hiện trong ao nuôi gây ra nhiều tác hại xấu lên tôm nuôi

Tảo sợi là gì và vì sao chúng phát triển mạnh?

Tảo sợi là nhóm tảo lục có cấu trúc dạng sợi dài, thường nổi hoặc bám vào bề mặt ao, đáy ao, hệ thống sục khí và thức ăn. Chúng phát triển mạnh khi:

- Ánh sáng nhiều, đặc biệt là trong mùa khô.

- Hàm lượng dinh dưỡng (đặc biệt là Nitrat, Photphat) trong ao cao.

- Ao có độ kiềm và pH cao, ít thay nước.

- Thiếu các sinh vật tiêu thụ tảo như cá rô phi, ốc bươu đen, hoặc thiếu vi sinh vật cạnh tranh.

Tác hại của tảo sợi đối với ao nuôi

Giảm oxy vào ban đêm: Tảo sợi quang hợp ban ngày nhưng hô hấp ban đêm, tiêu thụ nhiều oxy, gây thiếu oxy cục bộ, đặc biệt vào rạng sáng.

Cản trở dòng chảy và hệ thống sục khí: Tảo quấn vào quạt nước, máy sục, làm giảm hiệu quả hoạt động.

Tích tụ khí độc: Tảo sợi chết sẽ phân hủy nhanh, tạo khí độc như H₂S, NH₃ ảnh hưởng đến vật nuôi.

Gây mất cân bằng hệ sinh thái nước: Cạnh tranh dinh dưỡng với tảo có lợi, làm biến động pH, gây stress cho tôm cá.

Giải pháp xử lý tảo sợi hiệu quả

Biện pháp cơ học

Vớt tảo định kỳ: Sử dụng vợt hoặc lưới để gom và loại bỏ tảo sợi khỏi ao, giảm mật độ ngay lập tức.

Làm sạch hệ thống quạt, sục khí: Ngăn tảo bám gây nghẽn.

Thăm nhá tôm Diệt tảo định kỳ bằng các biện pháp an toàn khi ao có tôm nuôi, đặc biệt là tôm nhỏ ngày tuổi

Quản lý môi trường ao nuôi

Giảm dinh dưỡng trong nước: Hạn chế dư thừa thức ăn, kiểm soát chất thải, sử dụng men vi sinh xử lý đáy (chứa Bacillus, Rhodopseudomonas...) để cạnh tranh nguồn dinh dưỡng với tảo.

Điều chỉnh pH và độ kiềm: Giữ pH ở mức ổn định (7.5–8.5), không để vượt quá 9 vào buổi chiều. Giảm độ kiềm nếu quá cao bằng cách thay nước hoặc sử dụng acid hữu cơ.

Sử dụng chế phẩm sinh học và các sản phẩm xử lý

Vi sinh xử lý tảo: Dùng các dòng vi sinh có khả năng cạnh tranh dinh dưỡng hoặc tiêu diệt tảo (như Bacillus subtilis, Lactobacillus).

Sử dụng thảo mộc tự nhiên: Một số sản phẩm thảo dược (chiết xuất từ tỏi, quế, neem…) có tác dụng ức chế tảo mà không gây ảnh hưởng đến vật nuôi.

Không nên dùng hóa chất diệt tảo mạnh: Như CuSO₄ (phèn xanh) vì có thể gây sốc cho tôm cá, đặc biệt khi tảo chết hàng loạt.

Phòng ngừa là quan trọng nhất

Thiết kế ao hợp lý, không để góc chết.

Xử lý ao kỹ trước khi thả giống.

Thường xuyên theo dõi các chỉ tiêu môi trường nước (NH₃, NO₂, pH, độ kiềm...).

Quản lý thức ăn và chế phẩm vi sinh chặt chẽ.

Tảo sợi tuy không phải là một tác nhân gây bệnh trực tiếp, nhưng nếu để phát triển mất kiểm soát sẽ làm suy giảm chất lượng nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả nuôi trồng thủy sản. Việc kết hợp các biện pháp sinh học, cơ học và quản lý môi trường một cách hợp lý là chìa khóa để kiểm soát tảo sợi hiệu quả và bền vững.

PDT