Những vật chất lơ lửng ở ao không chỉ ảnh hưởng đến khả năng hô hấp của tôm mà còn làm giảm năng suất và chất lượng của vụ nuôi. Bài viết này sẽ phân tích nguyên nhân dẫn đến hiện tượng vật chất lơ lửng bám vào mang tôm, hậu quả của nó và đưa ra các giải pháp để khắc phục.

Nguyên nhân gây ra vật chất lơ lửng bám vào mang tôm

Sự phát triển của tảo và vi sinh vật tảo và vi sinh vật phát triển mạnh trong ao nuôi là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng vật chất lơ lửng. Khi tảo chết đi, chúng bị phân hủy và tạo ra các hạt nhỏ lơ lửng trong nước. Ngoài ra, các vi sinh vật như vi khuẩn và nấm cũng có thể phát triển quá mức, tạo ra các mảng sinh học (biofilm) lơ lửng trong nước, dễ dàng bám vào mang tôm khi tôm hô hấp.

Chất hữu cơ tích tụ chất hữu cơ từ thức ăn thừa, phân tôm, và các chất phân hủy khác cũng là nguồn gốc của các vật chất lơ lửng. Khi ao nuôi không được vệ sinh đúng cách, chất hữu cơ tích tụ và phân hủy, tạo ra các hạt nhỏ và bọt khí có thể dễ dàng bám vào mang tôm.

Độ đục của nước ao có độ đục cao, do chứa nhiều hạt sét, bùn cát, và chất rắn lơ lửng, cũng là một yếu tố dẫn đến tình trạng mang tôm bị bám bẩn. Những hạt này khi tiếp xúc với mang tôm sẽ gây cản trở quá trình hô hấp của tôm, ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng.

Ô nhiễm kim loại nặng và hóa chất sự hiện diện của kim loại nặng như sắt, mangan, và các hóa chất từ nguồn nước không đảm bảo có thể gây ra tình trạng kết tủa trong nước, tạo ra các vật chất lơ lửng bám vào mang tôm. Kim loại nặng không chỉ làm tăng độ đục của nước mà còn tạo ra các hạt kết tủa khi gặp điều kiện pH hoặc nhiệt độ thay đổi.

Hậu quả của vật chất lơ lửng bám vào mang tôm

Ảnh hưởng đến hô hấp mang tôm là cơ quan hô hấp chính, nơi mà oxy được trao đổi để cung cấp cho quá trình sống của tôm. Khi mang bị bám các vật chất lơ lửng, khả năng hô hấp của tôm bị giảm sút, dẫn đến tình trạng thiếu oxy trong cơ thể. Tôm có thể bị stress, giảm ăn, chậm lớn và trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến chết hàng loạt.

Giảm sức đề kháng mang tôm bị bám bẩn lâu ngày sẽ làm giảm sức đề kháng của tôm, khiến chúng dễ dàng bị nhiễm các loại vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng gây bệnh. Điều này làm tăng nguy cơ bùng phát các bệnh phổ biến trong ao nuôi như bệnh đỏ thân, bệnh đốm trắng, hoặc bệnh hoại tử gan tụy.

Giảm năng suất và chất lượng tôm có mang bị bám vật chất lơ lửng thường kém phát triển hơn so với tôm khỏe mạnh, điều này dẫn đến năng suất nuôi tôm giảm. Không những thế, tôm bị bám bẩn mang thường có chất lượng thấp hơn, dễ bị từ chối khi xuất khẩu do không đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Quản lý chất lượng nước để giảm thiểu nguy cơ vật chất lơ lửng bám vào mang tôm, việc quản lý chất lượng nước là điều tiên quyết. Bà con nên thường xuyên kiểm tra các chỉ số nước như pH, độ kiềm, độ mặn, và hàm lượng oxy hòa tan để điều chỉnh cho phù hợp.

Giải pháp khắc phục tình trạng vật chất lơ lửng bám vào mang tôm

Quản lý chất lượng nước để giảm thiểu nguy cơ vật chất lơ lửng bám vào mang tôm, việc quản lý chất lượng nước là điều tiên quyết. Bà con nên thường xuyên kiểm tra các chỉ số nước như pH, độ kiềm, độ mặn, và hàm lượng oxy hòa tan để điều chỉnh cho phù hợp.

Sử dụng các biện pháp lắng lọc nước hoặc sử dụng các chất keo tụ như phèn nhôm hoặc polyaluminium chloride (PAC) để làm lắng các hạt lơ lửng, giúp nước trong hơn.

Sử dụng các chế phẩm sinh học để kiểm soát sự phát triển của tảo và vi sinh vật trong ao nuôi. Ngoài ra, việc thường xuyên thay nước cũng giúp giảm lượng tảo và vi sinh vật quá mức.

Vệ sinh ao nuôi vệ sinh ao nuôi định kỳ, đặc biệt là việc loại bỏ chất hữu cơ tích tụ ở đáy ao và trên bề mặt nước, sẽ giúp giảm thiểu các vật chất lơ lửng trong nước. Bà con nên sử dụng các công cụ như lưới vớt, máy hút đáy để làm sạch ao nuôi, đồng thời duy trì hệ thống lọc cơ học và sinh học để đảm bảo nước luôn sạch.

Quản lý thức ăn và phân tôm cung cấp thức ăn hợp lý, không để dư thừa sẽ giúp giảm thiểu lượng chất hữu cơ trong ao nuôi. Bà con nên chọn loại thức ăn có chất lượng tốt, dễ tiêu hóa, và kiểm soát lượng thức ăn hàng ngày để tránh tình trạng thừa thức ăn gây ô nhiễm nước. Việc sử dụng các chế phẩm sinh học để phân giải phân tôm cũng là một biện pháp hữu hiệu để giảm chất hữu cơ trong ao.

Sử dụng các sản phẩm chống bám bẩn mang tôm trên thị trường hiện nay có nhiều loại sản phẩm chống bám bẩn mang tôm, thường là các chế phẩm chứa enzyme hoặc vi sinh vật có lợi giúp làm sạch mang tôm, ngăn ngừa sự bám bẩn. Bà con nên sử dụng các sản phẩm này theo hướng dẫn của nhà sản xuất để đạt hiệu quả tốt nhất.

Vật chất lơ lửng bám vào mang tôm là một vấn đề phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và sức khỏe của tôm. Việc hiểu rõ nguyên nhân, hậu quả và áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp là cần thiết để bảo vệ tôm khỏi những tác động tiêu cực của hiện tượng này. Bà con cần chú trọng vào việc quản lý chất lượng nước, vệ sinh ao nuôi, và sử dụng các sản phẩm chống bám bẩn mang tôm để đảm bảo vụ nuôi tôm thành công và đạt năng suất cao.

PDT