Từ trước đến nay, nhiều người vẫn tin rằng vỏ tôm là bộ phận chứa nhiều canxi nhất và việc ăn cả vỏ sẽ giúp bổ sung khoáng chất này cho cơ thể. Tuy nhiên, dưới góc nhìn khoa học, đây là một quan niệm chưa chính xác.

Vỏ tôm cứng cáp nhờ chitin, không chứa nhiều canxi như lầm tưởng.

Thực tế, độ cứng của vỏ tôm không đến từ canxi như xương động vật, và việc cố gắng tiêu thụ lớp vỏ này đôi khi còn gây ra những vấn đề không tốt cho hệ tiêu hóa.

Cấu tạo sinh học của vỏ tôm: Chitin mới là thành phần chính

Vỏ tôm là một lớp giáp xác có thành phần cấu tạo chính là chitin, một loại polymer tự nhiên giúp tạo nên khung xương ngoài cho các loài giáp xác. chitin kết hợp với các loại protein tạo nên một lớp màng bảo vệ vừa dai vừa bền để bao bọc cơ thể tôm.

Nhiều nghiên cứu sinh học đã chỉ ra rằng, thành phần chính tạo nên độ cứng và hình dáng của vỏ tôm là chitin chứ không phải là canxi. Canxi chỉ xuất hiện với một hàm lượng rất nhỏ dưới dạng muối khoáng bám vào cấu trúc chitin này để tăng cường độ bền trước các tác động từ môi trường. Vì vậy, việc lầm tưởng vỏ càng cứng càng nhiều canxi là một hiểu lầm về mặt sinh học.

Khả năng hấp thụ kém và rủi ro tiêu hóa khi ăn vỏ tôm cứng

Lý do quan trọng nhất khiến vỏ tôm không phải là nguồn cung cấp canxi tốt nằm ở khả năng hấp thụ của cơ thể người. Chitin là một loại chất xơ động vật rất khó tiêu hóa. Khi chúng ta ăn vỏ tôm, hệ tiêu hóa gần như không thể phân tách và giải phóng được lượng canxi ít ỏi nằm trong cấu trúc bền vững này.

Hầu hết phần vỏ tôm sau khi ăn vào sẽ bị đào thải ra ngoài mà không mang lại giá trị dinh dưỡng đáng kể. Thậm chí, đối với trẻ nhỏ hoặc người có hệ tiêu hóa kém, việc ăn vỏ tôm cứng còn dễ gây đau bụng, khó tiêu hoặc làm tổn thương niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, phần vỏ tôm hùm hay tôm lớn còn có nguy cơ gây hóc hoặc tổn thương vòm họng nếu không được xử lý kỹ.

Nguồn canxi thực sự: Tại sao nên ăn thịt tôm hoặc tôm nhỏ nguyên con?

Nếu bạn muốn bổ sung canxi từ tôm, câu trả lời không nằm ở lớp vỏ cứng bên ngoài mà nằm ở phần thịt tôm. Thịt tôm chứa một lượng lớn protein, vitamin và các khoáng chất hòa tan, trong đó có canxi ở dạng dễ hấp thụ hơn.

Bên cạnh đó, các loại tôm nhỏ như tôm đồng, tôm riu hoặc tép bạc – những loại tôm chúng ta thường ăn nguyên con cả thịt lẫn vỏ – mới thực sự là nguồn cung cấp canxi tốt. Lý do là vì vỏ của các loại tôm này rất mỏng, mềm, dễ dàng bị phân hủy bởi dịch vị dạ dày, giúp cơ thể tiếp nhận được lượng khoáng chất bên trong một cách hiệu quả nhất.

Giá trị thực của vỏ tôm: Từ phế phẩm đến nguyên liệu công nghiệp quý giá

Dù không mang lại giá trị canxi cho cơ thể người thông qua việc ăn uống, vỏ tôm lại là nguồn nguyên liệu cực kỳ quan trọng trong ngành công nghiệp. Thành phần chitin trong vỏ tôm được chiết xuất để tạo ra Chitosan – một hoạt chất có khả năng kháng khuẩn và làm màng bọc sinh học.

Thay vì cố gắng tiêu thụ lớp vỏ khó tiêu này, ngành công nghiệp thủy sản hiện đại đã biến vỏ tôm thành các loại chế phẩm sinh học, phân bón vi sinh hoặc vật liệu y tế phục vụ chữa trị vết thương. Điều này mang lại giá trị kinh tế và thực tiễn cao hơn nhiều so với việc sử dụng chúng làm thực phẩm trực tiếp.

Lưu ý khi sử dụng tôm để bổ sung canxi trong khẩu phần ăn

Để hấp thụ dinh dưỡng từ tôm tốt nhất, bạn nên ưu tiên chọn tôm tươi và chế biến phù hợp với từng đối tượng. Việc bóc vỏ tôm lớn không làm mất đi lượng canxi của món ăn mà còn giúp cơ thể tiêu hóa dễ dàng hơn.

Đặc biệt, canxi cần có thêm Vitamin D (từ ánh nắng mặt trời hoặc thực phẩm khác) để chuyển hóa hiệu quả vào xương. Thay vì ép bản thân hoặc trẻ nhỏ ăn những lớp vỏ tôm cứng, bạn nên tập trung vào việc đa dạng hóa nguồn thực phẩm như sữa, rau xanh đậm hoặc các loại thủy sản nhỏ ăn được cả con để đạt hiệu quả sức khỏe tối ưu.

Thùy Dung