Bệnh đốm trắng trên tôm do 3 nguyên nhân chính gây ra: Nguyên nhân gây bệnh từ môi trường, từ vi khuẩn và từ virus. Mỗi tác nhân gây bệnh thường sẽ có những đặc điểm và hướng xử lý khác nhau. Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn chi tiết các đặc điểm nhận dạng, và hướng xử lý khi tôm bị bệnh đốm trắng đối với từng trường hợp. Mời bà con theo dõi.

Nguyên nhân bệnh đốm trắng từ môi trường

Nguyên nhân là do trong khâu cải tạo ao, người nuôi đã bón một lượng lớn vôi làm độ pH tăng cao kéo dài, thường đo pH cao hơn 8, có khi lên đến 8,7. Hàm lượng Ca2+ và Mg2+ trong nước cao. Tôm hấp thu nhiều các chất này làm xuất hiện các đốm trắng (đốm vôi) trên phần vỏ đầu ngực hoặc phần sống lưng. Tôm không có hiện tượng tấp bờ, tôm vẫn khỏe mạnh, ăn đều. Tuy nhiên kỳ lột xác chậm hơn bình thường, dẫn đến tôm sinh trưởng chậm.

Để khắc phục trường hợp này có thể thay nước để làm giảm hàm lượng Ca2+ và Mg2+ (giảm độ cứng của nước). Kiểm soát pH ở ngưỡng lý tưởng 7,5 – 7.8. Không bón vôi quá liều, cho tôm ăn đầy đủ chất dinh dưỡng và kích thích lột xác bằng các hỗn hợp khoáng để lột bỏ lớp vỏ bị đốm trắng đi.

Nguyên nhân bệnh đốm trắng từ vi khuẩn BWSS

Tôm bị bệnh đốm trắng do vi khuẩn Bacterial White Spot Syndrome - BWSS, được cho là thuộc họ Bacillaceae. Tôm nhiễm bệnh sẽ có các đốm trắng mờ đục hình tròn nhỏ ở giữa rỗng, đốm trắng phân bố rải rác khắp cơ thể nhưng mật độ ít hơn các đốm do virus WSSV gây ra. Có trường hợp lớp vỏ tôm bị ăn mòn và mất màu sắc đặc trưng. Các đốm trắng thường chỉ ở phía ngoài vỏ, ít gây hại đến các mô bên trong.

Khi tình trạng bệnh nhẹ, tôm vẫn ăn mồi nhưng lột vỏ chậm lại, chậm lớn. Số tôm bệnh nặng sẽ chết rải rác. Gần như toàn bộ tôm sẽ bị đóng rong và mang bị bẩn. Khi phát hiện những dấu hiệu trên nên soi chiếu mô dưới kính hiển vi và kiểm tra bằng kỹ thuật PCR để tìm vi khuẩn BWSS.

Nguyên nhân bệnh đốm trắng từ virus WSSV

Biện pháp xử lý trong trường hợp tôm nhiễm BWSS là kiểm soát mật độ vi khuẩn trong ao và cải thiện các yếu tố môi trường như xử lý nước, chất hữu cơ dư thừa, cắt tảo. Đồng thời tăng cường bổ sung vitamin C, men vi sinh, khoáng chất, thuốc bổ gan vào thức ăn, nhằm tăng cường sức đề kháng cho tôm

Virus gây hội chứng đốm trắng trên tôm là White Spot Syndrome Virus – WSSV, hay còn gọi là virus Baculovirus thuộc họ Nimaviridae. Virus này ký sinh trong nhân, có dạng hình trứng. Đốm trắng gây ra bởi virus là một bệnh cấp tính, WSSV có độc lực rất mạnh, có trường hợp chưa phát đốm trắng tôm đã chết. Tính từ thời điểm bùng phát cho đến khi tôm chết chỉ khoảng 2 - 3 ngày.

Virus tấn công nhiều mô tế bào khác nhau, thường trên tế bào biểu mô da. Các đốm trắng do virus gây ra xuất hiện dày đặc hơn đốm trắng do vi khuẩn, có kích thước đồng đều từ 0,5 – 2,0 mm bên trong vỏ, trung tâm là một đốm đen. Đốm trắng lan ra toàn thân tôm khi bệnh tiến triển nặng, những phần vỏ giáp bị nhiễm bệnh có thể bóc ra dễ dàng. WSSV gây chết trên tất cả các giai đoạn phát triển của tôm từ ấu trùng, tôm giống và tôm trưởng thành.

Triệu chứng thường gặp nhất khi tôm bị đốm trắng là ăn nhiều đột ngột, sau giảm dần, bơi lờ đờ ở mặt nước hay dạt vào bờ ao, cơ thịt hơi đục. Bệnh thường xuất hiện 1 – 2 tháng sau khi thả nuôi, giai đoạn này tôm nhỏ nên khó phát hiện các đốm trắng.

Các nguồn của gây bệnh có thể đến từ bên ngoài thông qua nguồn nước, các động vật trung gian bị ký sinh. Môi trường nuôi tôm xấu sẽ tạo điều kiện lý tưởng cho bệnh phát tác như: Chất thải hữu cơ dư thừa, không thường xuyên siphon, thay nước, thời tiết thay đổi,...

Hiện nay, vẫn chưa có phương pháp điều trị bệnh đốm trắng do virus gây ra nên cách duy nhất là phòng bệnh bằng các biện pháp như:

- Chọn tôm bố mẹ, tôm giống chất lượng tốt, sạch bệnh, có chứng nhận kiểm dịch.

- Nguồn nước phải qua lắng lọc, xử lý trước khi đưa vào ao

- Loại bỏ các vật chủ trung gian truyền bệnh như các loài giáp xác, nhuyễn thể

- Quản lý và theo dõi chặt chẽ môi trường ao nuôi, thường xuyên kiểm tra màu sắc, khả năng bắt mồi, tình trạng sức khỏe của tôm để phát hiện kịp thời

- Tăng cường bổ sung vitamin C, men vi sinh, khoáng chất, các chế phẩm vi sinh hỗ trợ vào thức ăn tôm.

- Đối với ao tôm bệnh, người nuôi nên vớt tôm chết ra khỏi ao. Khi phát hiện bệnh tốt nhất bà con nên thu hoạch ngay để giảm thiệt hại.

Nguồn Internet