Khi độ mặn trong ao nuôi tôm tăng cao bất thường, điều này có thể dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng cho cả sức khỏe của tôm và hiệu suất nuôi trồng. Việc hiểu rõ nguyên nhân, hậu quả và cách quản lý tình trạng độ mặn tăng cao sẽ giúp người nuôi tôm bảo vệ đàn tôm của mình hiệu quả hơn.

Nguyên nhân độ mặn ao nuôi tôm tăng cao

Thời tiết khô hạn và ít mưa

Thời tiết là yếu tố tác động trực tiếp đến độ mặn trong ao nuôi tôm. Vào mùa khô hoặc khi lượng mưa giảm, nước bốc hơi mạnh hơn, dẫn đến độ mặn trong ao nuôi tăng. Điều này đặc biệt dễ xảy ra tại các khu vực có khí hậu nóng, khô như các tỉnh ven biển miền Trung Việt Nam.

Nước biển xâm nhập

Ở những vùng gần biển, nước biển có thể xâm nhập vào các hệ thống ao nuôi, làm tăng độ mặn trong ao. Hiện tượng này thường diễn ra khi thủy triều lên cao hoặc khi có sự thay đổi bất thường trong hệ thống nước ngầm.

Hạn chế cung cấp nước ngọt

Trong quá trình nuôi tôm, việc cung cấp nước ngọt vào ao là điều cần thiết để duy trì độ mặn ổn định. Tuy nhiên, ở những khu vực thiếu nước ngọt, việc bổ sung nước không đủ có thể khiến độ mặn tăng cao hơn mức mong muốn.

Quản lý nước kém

Đôi khi, độ mặn trong ao tăng cao do quá trình quản lý nước không đúng cách. Việc không kiểm tra và thay nước định kỳ, hoặc không sử dụng biện pháp giảm độ mặn khi cần thiết, có thể dẫn đến tình trạng này.

Tác động của độ mặn cao đối với tôm nuôi

Sức khỏe tôm suy giảm

Tôm là loài sinh vật có giới hạn về khả năng chịu đựng sự thay đổi độ mặn. Khi độ mặn quá cao, khả năng thích ứng của tôm sẽ bị suy yếu, dẫn đến việc tôm dễ bị căng thẳng, mệt mỏi và nhạy cảm hơn với các bệnh tật. Thậm chí, nếu độ mặn vượt quá ngưỡng cho phép, tôm có thể chết hàng loạt.

Giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng

Độ mặn cao cũng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của tôm. Tôm sẽ gặp khó khăn trong việc hấp thụ dinh dưỡng từ thức ăn, dẫn đến sự phát triển chậm, giảm trọng lượng và tỷ lệ chuyển hóa thức ăn (FCR) kém.

Thay đổi hành vi kiếm ăn

Khi ao nuôi có độ mặn cao, tôm có xu hướng bơi ít hơn, ăn kém và không di chuyển nhiều. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ tăng trưởng cũng như hiệu quả kinh tế của người nuôi.

Nguy cơ bùng phát dịch bệnh

Tôm sống trong môi trường có độ mặn cao thường dễ bị tổn thương và dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, vi khuẩn, vi rút. Đặc biệt, các loại bệnh về đường tiêu hóa và bệnh do vi khuẩn Vibrio thường xuất hiện trong điều kiện này.

Biện pháp quản lý độ mặn ao nuôi tôm

Kiểm tra độ mặn thường xuyên

Để nắm bắt được sự thay đổi độ mặn trong ao, người nuôi cần trang bị thiết bị đo độ mặn và thực hiện việc kiểm tra thường xuyên. Mức độ mặn lý tưởng cho tôm thường dao động từ 5-25‰, tùy thuộc vào từng loài tôm và giai đoạn nuôi. Khi độ mặn tăng cao vượt quá ngưỡng cho phép, người nuôi cần có biện pháp can thiệp kịp thời.

Sử dụng hệ thống cung cấp nước ngọt

Trong những trường hợp độ mặn tăng cao, việc bổ sung nước ngọt vào ao là biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất. Người nuôi có thể sử dụng nguồn nước ngọt từ giếng, sông hoặc ao hồ lân cận để giảm độ mặn. Tuy nhiên, cần lưu ý kiểm tra chất lượng nước trước khi đưa vào ao nuôi, nhằm tránh mang theo các yếu tố gây ô nhiễm hoặc bệnh tật cho tôm.

Quản lý nước hợp lý

Thay vì đợi đến khi độ mặn tăng cao mới xử lý, người nuôi nên quản lý nước theo cách chủ động hơn. Thay nước định kỳ, bổ sung nước ngọt đều đặn và duy trì mực nước ổn định sẽ giúp hạn chế tình trạng độ mặn biến động lớn. Bên cạnh đó, việc nuôi tôm trong hệ thống ao có lót bạt cũng giúp giảm thiểu tình trạng nước bốc hơi quá mức.

Tăng cường che chắn ao nuôi

Trong những khu vực có thời tiết khô nóng, việc che chắn ao nuôi sẽ giúp hạn chế sự bốc hơi của nước và giữ độ mặn ổn định. Người nuôi có thể sử dụng lưới che hoặc các vật liệu che phủ để giảm tác động của ánh nắng trực tiếp lên ao nuôi.

Cân nhắc thời điểm thu hoạch

Khi độ mặn ao tăng cao mà không thể kiểm soát được trong thời gian ngắn, người nuôi cần xem xét việc thu hoạch tôm sớm để tránh thiệt hại lớn. Tôm có thể không đạt kích thước tối ưu, nhưng việc thu hoạch sớm sẽ giúp giảm nguy cơ chết hàng loạt hoặc bị nhiễm bệnh.

Độ mặn trong ao nuôi tôm là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và năng suất nuôi trồng. Khi độ mặn tăng cao, tôm dễ bị stress, chậm phát triển và mắc bệnh. Do đó, việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp quản lý độ mặn một cách khoa học là cần thiết để đảm bảo hiệu quả kinh tế và bảo vệ đàn tôm. Với sự cẩn trọng và quản lý tốt, người nuôi tôm có thể duy trì môi trường nuôi ổn định, hạn chế rủi ro và tối ưu hóa năng suất.

Mây