Mùa hè năm nay ở nhiều vùng nuôi tôm trên cả nước đang bước vào cao điểm của thời tiết mưa giông, độ mặn dao động thất thường, nhiệt độ thay đổi liên tục, là điều kiện lý tưởng để bệnh TPD (mờ đục hậu ấu trùng) xuất hiện và lan rộng tại các trại giống.

Với tốc độ phát bệnh nhanh, gây chết rải rác đến hàng loạt trong vòng vài ngày, TPD được xem là mối đe dọa mới đáng lo ngại đối với bà con nuôi tôm, đặc biệt ở giai đoạn ương giống. Vậy hiện nay, cần làm gì để chủ động phòng ngừa và hạn chế thiệt hại từ TPD?

Bệnh TPD là gì? Tại sao lại đáng lo trong mùa mưa?

TPD (Translucent Post-larvae Disease) – hay còn gọi là bệnh mờ đục hậu ấu trùng – là bệnh mới nổi trong ngành tôm vài năm gần đây, ảnh hưởng trực tiếp đến giai đoạn hậu ấu trùng, tức là tôm từ PL5 đến PL15, đang được ương trong các bể hoặc ao nhỏ chuẩn bị cho giai đoạn nuôi thương phẩm.

Khi nhiễm bệnh, tôm xuất hiện hiện tượng:

Thân sau bị trắng đục, từ phần đuôi lan dần về giữa thân

Tôm yếu, bơi kém, giảm ăn

Sau 1 – 2 ngày, tôm chết rải rác, tỷ lệ chết có thể lên tới 50 - 70% nếu không xử lý kịp

Mặc dù chưa xác định được chính xác nguyên nhân, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy có liên quan đến vi khuẩn Vibrio kết hợp với yếu tố môi trường nước biến động, ô nhiễm hữu cơ và điều kiện stress trong quá trình ương giống.

Tại sao bệnh TPD dễ bùng phát trong mùa mưa giông?

Hiện nay, tại nhiều khu vực nuôi tôm như ĐBSCL, miền Trung, Tây Nam Bộ… thời tiết mưa nắng thất thường, nhiệt độ biến đổi liên tục, nước mưa đổ xuống khiến:

Độ mặn giảm đột ngột, tôm bị sốc môi trường

Mưa làm rửa trôi đất, chất hữu cơ, vi khuẩn từ môi trường xung quanh vào nguồn nước cấp

Chênh lệch nhiệt độ ngày đêm lớn khiến tôm yếu sức, dễ nhiễm bệnh

Đặc biệt, ở các trại giống nhỏ, khu vực xử lý nước chưa đảm bảo, mật độ ương dày, thì khả năng bùng phát TPD càng cao nếu không phòng ngừa từ sớm.

Dấu hiệu nhận biết bệnh TPD trong bể ương

Bà con cần quan sát kỹ trong quá trình ương giống để phát hiện TPD càng sớm càng tốt:

Các biểu hiện thường gặp:

Phần thân sau (đuôi) của tôm chuyển màu trắng đục, lan dần về phía giữa thân

Tôm bơi yếu, phản xạ chậm, giảm ăn rõ rệt

Tập trung nằm đáy hoặc bơi lờ đờ gần mép bể

Sau 1 – 2 ngày, bắt đầu thấy tôm chết rải rác, khó phục hồi nếu không can thiệp kịp

TPD dễ bị nhầm với các bệnh khác như vi khuẩn đường ruột hay bệnh đục cơ, nhưng đặc điểm trắng đục tập trung phần thân sau là dấu hiệu tương đối đặc trưng.

Giải pháp phòng ngừa TPD hiệu quả trong giai đoạn hiện nay

Hiện tại, vẫn chưa có thuốc đặc trị rõ ràng cho bệnh TPD. Do đó, cách phòng bệnh chủ động ngay từ đầu vẫn là giải pháp bền vững và hiệu quả nhất. Bà con nên thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp, từ chuẩn bị bể ương cho đến quản lý sức khỏe tôm trong suốt quá trình nuôi.

Trước tiên, cần xử lý bể ương và nguồn nước thật kỹ lưỡng. Bể nên được làm sạch hoàn toàn và sát trùng bằng các chất như chlorine, vôi hoặc thuốc tím trước mỗi vụ ương. Nguồn nước cấp cũng phải được xử lý kỹ qua hệ thống lọc, ozone hoặc dùng chế phẩm vi sinh phù hợp. Sau khi xử lý, nên ủ nước từ 1 – 2 ngày để ổn định các chỉ số lý hóa trước khi tiến hành thả giống.

Hòa Thy