Một trong những nghề nuôi trồng thủy sản trọng điểm hiện nay là nghề nuôi tôm nước ngọt.  Những lưu ý bên dưới về kỹ thuật nuôi tôm và chăm sóc tôm hiệu quả sẽ giúp ngành này muốn cạnh tranh được trên thị trường nông sản.

Chọn ao nuôi

Thông thường ao nước ngọt, hoặc ao nước mặn mà nuôi được cá thì đều có thể cải tạo để nuôi tôm. Tuy nhiên, vì tôm không chịu được nước thiếu ô xy, khi lột xác thì nằm xuống đáy ao, do đó cần chọn ao có chất nước trong, không độc hại hay ô nhiễm, nguồn nước dồi dào, cấp thoát nước dễ dàng, ít bùn lắng, giao thông và nguồn điện thuận tiện. Ao tương đối màu mỡ, gần nguồn nước, có thể thường xuyên tháo nước mới vào ra, hoặc nguồn điện thuận tiện, có thể tăng lượng ô xy bằng máy móc thiết bị cũng có thể chọn dùng để nuôi tôm. Tuy nhiên, nếu ao quá màu mỡ, tôm thường xuyên nổi đầu, không có nguồn nước và nguồn điện, thì không nên chọn để nuôi tôm.

Tiêu độc cho ao

Trước khi thả tôm nên rút cạn nước trong ao, để cho đáy ao được phơi nắng, tu sửa bờ ao và cống (cửa) cấp thoát nước, dọn sạch bùn lắng, cỏ tạp; dùng thuốc tiêu độc triệt để cho ao để diệt trừ sinh vật hại cho tôm (cách tiêu độc ao tôm cũng tương tự như tiêu độc cho ao nuôi cá nước ngọt).

Chăm sóc chất nước

Sau 7- 10 ngày dọn sạch ao nuôi thì tháo nước vào (lưu ý cần lắp thêm một tấm lưới lọc ở cửa cấp thoát nước để ngăn chặn sinh vật hại theo nước vào ao).

Tôm con còn yếu, khả năng bơi và tìm kiếm thức ăn kém, chủ yếu là ăn động vật phù du và côn trùng thủy sinh thân mềm; do đó thức ăn tự nhiên trong ao nhiều hay ít sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ sống và tốc độ sinh trưởng của tôm. Vì thế, sau khi dọn sạch ao cần bón từ 0,3- 0,45kg phân chuồng đã ủ chua/1m2 ao, hoặc bón 2- 4g phân đạm và 0,2- 0,4g phân lân/m3 nước để nuôi dưỡng sinh vật phù du trong ao làm cho nước ao có màu xanh nâu, hoặc xanh vàng. Sau đó xem tình hình chất nước để bón phân cho thích hợp.

Nếu dùng ao nước ngọt để nuôi tôm nước mặn, thì phải điều tiết độ mặn của chất nước đạt tới tỷ trọng là 1,001 và duy trì cho đến khi tôm trưởng thành để đảm bảo tỷ lệ sống của tôm giống sau khi thả vào ao. Điều chỉnh độ mặn nước ao bằng cách: bỏ 11g nước biển 17%o cho mỗi m3 nước.

Gây Màu Nước

Để nuôi tôm bạn phải gây màu nước trong ao, nước quá đục sẽ khiến những chú tôm không thể sống sót nổi. Quá trình gây màu đất hiệu quả nhất chính là sử dụng phân vi sinh. Bạn có thể tự ủ phân vi sinh nhưng sẽ rất mất thời gian. Với những người nuôi tôm nước ngọt chuyên nghiệp thường đến chỗ mua phân vi sinh để sử dụng. Đợi khi nào nước trong đến khoảng 40 cm tính từ bề mặt là được.

Phần chuẩn bị tiếp theo chính là quạt nước, mọi ao nuôi tôm đều phải có quạt nước để cung cấp oxy. Phần này chúng tôi sẽ nhắc đến trong giai đoạn chăm sóc tôm.

Chọn giống tôm

Để có được một mẻ xuất tôm chất lượng và đạt hiệu quả cao thì phải lựa chọn tỉ mỉ từ trong giai đoạn lựa giống. Có hàng triệu con tôm giống từ những trại cấy giống, vậy phải chọn như thế nào?

Phát hiện bệnh: Không ai chắc chắn là những con tôm giông sẽ hoàn toàn khỏe mạnh, để biết được điều này bạn cần phải sử dụng những biện pháp để kiểm tra. Giải pháp kiểm tra tốt nhất chính là sử dụng phản ứng khuếch đại gen – PCR (Polymerase Chain Reaction). Nếu bạn là người nuôi tôm chuyên nghiệp chắc chắn sẽ tự sắm cho mình một trong những chiếc máy phát hiện bệnh như PCR Pockit Xpress, Pockit Micro, Bộ Kit.

Kích thước tôm: Phần tích thước tôm nuôi giống cần phải chọn những con đều nhau, không có lớn quá cũng không có nhỏ quá. Tổng kích thước tôm phải đúng với độ tuổi thì sau này mới thuận lợi trong quá trình quan sát sự phát triển.

Vận chuyển tôm: Có thể địa điểm nuôi tôm ở xa khu vực thả tôm nên quá trình vận chuyển phải đảm bảo yếu tố an toàn. Tuyệt đối không để nước đựng tôm quá nóng, quá bí, quá đục, quá lạnh… nhiệt độ tốt nhất nên bằng với nhiệt độ của ao sẽ rất dễ thích nghi.

Phương pháp thả giống

Thả đúng kỹ thuật sẽ làm tăng tỷ lệ sống của tôm. Nên thả vào lúc sáng sớm, hay chiều mát. Không nên thả vào lúc trời mưa hay điều kiện môi trường ao nuôi chưa thích hợp. Thả tôm vào đầu hướng gió để tôm dễ phân tán khắp ao.

Có hai cách thả tôm như sau:

Cách 1: Các bọc tôm mới chuyển về được thả trên mặt ao trong khoảng 10- 15 phút để cân bằng nhiệt độ trong và ngoài bọc, sau đó mở bọc cho tôm bơi ra từ từ. Phương pháp này áp dụng cho trường hợp độ mặn của nước trong và ngoài bọc tôm chênh lệch nhau không quá 5%. Cần làm cầu gần mặt nước để có thể mở bọc tôm dễ dàng, tránh lội xuống làm đục nước ao.

Cách 2: Thường áp dụng cho trường hợp độ mặn của nước trong bọc tôm và độ mặn nước ao chênh lệch trên 5%. Tôm mới chuyển về cần một thời gian thuần hóa ngay tại ao để tôm thích nghi dần với độ mặn của ao và các yếu tố môi trường khác. Cần chuẩn bị một thau lớn dung tích khoảng 20 lít và máy sục khí. Đổ các bọc tôm vào thau (khoảng 10.000 con/thau) và sục khí, đồng thời cho thêm nước ao vào thau từ từ để tôm dần thích nghi; sau 10- 15 phút thì nghiêng thau từ từ cho tôm bơi ra ao.

Cần lưu ý thêm về mức độ thả cụ thể như:

Mật độ khả quảng canh sẽ khoảng 5 đến 10 con tôm giống/m2

Mật độ thâm canh sẽ có khoảng 25 đến 40 con tôm giống/m2

Quá Trình Chăm Sóc Tôm

Giai đoạn này quyết định sản lượng của ao tôm, nên nhất định phải đầu tư và chú trọng.

– Thức ăn: Tôm cần được bổ sung những chất dinh dưỡng tốt nhất, thường xuyên phải điều chỉnh lượng thức ăn theo mức độ lớn dần của tôm. Để thực hiện chính xác bạn cần phải quan sát kích thước, mức độ ăn nhiều hay ít.

– Bữa ăn: Mỗi ngày cho tôm ăn khoảng 5 bữa, nhưng trong 5 bữa đó phải đảm bảo đủ dinh dưỡng, khoáng chất, vitamin thì chúng mới phát triển mạnh mẽ. De Heus cung cấp những loại thức ăn cho tôm phù hợp với từng giai đoạn nuôi, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và khoáng chất để tôm có thể phát triển tối ưu và hiệu quả nhất.

– Kiểm soát nước: Cần phải cân bằng độ pH của nước hàng ngày, hàng tuần. Độ mặn, độ chua, nồng độ oxy, các khí độc, tảo, vi khuẩn, rác thải… tất cả những yếu tố này cần phải được so sánh và kiểm định hàng ngày. Một tuần bạn thay nước 30%/ lần để đảm bảo sức khỏe của tôm.

– Gây màu nước: Thường xuyên lên định kỳ bóng vi sinh để cân bằng màu nước, đừng để nước quá đục hoặc quá trong.

– Bảo vệ tôm: Tôm cũng rất dễ dàng bị tấn công bởi những sinh vật khác như cua, cá lớn, những con vật tấn công từ bên ngoài ao. Để đảm bảo được điều này bạn nên sử dụng lưới để vây quanh tôm.

– Quạt nước: Quá trình này phải thực hiện tùy thuộc vào độ tuổi của tôm nước ngọt.

Trong 5 tuần đầu bạn chỉ cần bật quạt nước 1 giờ/ ngày

Từ 6 – 8 tuần tiếp theo tăng lên khoảng 3 giờ/ ngày

Từ 9 – 12 tuần tiếp theo tăng lên khoảng 6 giờ/ ngày

Từ 13 – 15 tuần tiếp theo tăng lên khoảng 9 giờ/ ngày

Từ 15 tuần đến thu hoạch bật 11 giờ/ ngày

Có thể thấy rằng, những chú tôm càng lớn sẽ càng cần nhiều oxy, quá trình bật quạt nước cần phải được chú ý cẩn thận nếu không muốn chúng phát triển chậm lại và ảnh hưởng đến giá trị kinh tế của người nuôi trồng.